Η μαρτυρία του J.Dassin για το έργο "Ο Χριστός ξανασταυρώνεται"-Ν.Καζαντζάκης, μέρος 1ο

Στο κέντρο της φωτογραφίας απεικονίζεται η Μελίνα Μερκούρη με φόντο το ρεαλιστικό σκηνικό της εκκλησίας για την ταινία "Ο Χριστός ξανασταυρώνεται", μια μεταφορά του ομότιτλου έργου του Νίκου Καζαντζάκη.

Η παρούσα φωτογραφία αποτελεί απόκομμα της εφημερίδας "Ανατολή", δημοσιευμένο στις 5 Σεπτεμβρίου 2008. Η εφημερίδα αποτελεί τοπική εφημερίδα του χωριού ονόματι Κριτσά που βρίσκεται γεωγραφικά στο νομό Λαθισίου ενώ συγκαταλέγεται στη λίστα των 14 τοπικών διαμερισμάτων που υπάγονται στο δήμο του Αγίου-Νικολάου.
Το συγκεκριμένο άρθρο "Αγαπώ αυτό το χωριό όσο κανένα άλλο στον κόσμο!", σε συγγραφή του Νίκου Τραντά, αναφέρεται στις αναμνήσεις του Ζυλ Ντασσέν (Jules Dassin, 1911-2008) από τα γυρίσματα της ταινίας στην Κριτσά. Αξίζει να σημειώσουμε πως ο J.Dassin ήταν σκηνοθέτης του κινηματογράφου και του θεάτρου όπου η ζωή του περιπλανιόταν ανάμεσα στη Γαλλία και την Ελλάδα. Η ταινία γυρίστηκε το 1957 με τον γαλλικό τίτλο "Celui qui doit mourir". Για μια σύνοψη της ταινίας σας παραπέμπω εδώ: http://www.moviereviews.gr/m495/

 Εν συνεχεία παραθέτω το ίδιο το άρθρο:

"Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι δηλώσεις του Ζυλ Ντασσέν, σε συνέντευξη που έδωσε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1933. Μιλά για τη συνεργασία του με τους κατοίκους της περιοχής, στα γυρίσματα του "Ο Χριστός ξανασταυρώνεται", αλλά και τον Άγιο-Νικόλαο του 56'. Αξιοσημείωτη όμως είναι και η αρνητική κρίση που διατυπώνει για την "εξέλιξη" της περιοχής, στο πέρασμα του χρόνου. 

Οι κομπάρσοι

"Α, οι ερασιτέχνες! Μια από τις ευτυχέστερες στιγμές της ζωής μου ήταν η συνεργασία μου με τους κατοίκους της Κριτσάς και των γύρων χωριών στα γυρίσματα του Καζαντζάκη. Οι πιο πολλοί δεν ήξεραν γράμματα κι έτσι, τα βράδια όταν γύριζαν απ'τα χωράφια, μαζευόμασταν στην αυλή του σχολείου, και με διερμηνέα  τη Μελίνα, τους μιλούσαμε για το βιβλίο, για τις σκηνές που θα γυρνούσαμε. Υπέροχη εμπειρία...Στο βιβλίο, ξέρετε, υπάρχουν οι φτωχοί και οι πλούσιοι, οι προύχοντες του χωριού. Ε λοιπόν, κανείς δεν ήθελε να παίξει έναν από τους προύχοντες! Εκεί όμως που δεν πείθονταν με τίποτα, ήταν στο να παίξουν τους Τούρκους! Ξέρετε, τελικά, ποιοί έπαιξαν τους Τούρκους; Καουμπόιδες από τη διπλανή Αμερικανική Βάση...!"

Το "ντεκόρ του Καζαντζάκη"

"Παρόλο που οι συνθήκες των γυρισμάτων ήταν πάρα πολύ περίεργες-γύριζα σε ένα ελληνικό χωριό της Κρήτης και όλοι οι ηθοποιοί γύρω μου μιλούσαν γαλλικά-εξακολουθώ να θυμάμαι αυτήν την περιοχή σαν να ήταν η πιο ευτυχισμένη της ζωής μου. Η ευτυχία είχε να κάνει με όλη την ατμόσφαιρα που επικρατούσε, με όλους τους κατοίκους που δούλεψαν στην ταινία. Έχω αναμνήσεις που ακόμα με συγκλονίζουν και αγαπώ αυτό το χωριό όσο κανένα άλλο στον κόσμο!
Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα όταν μπορέσαμε να επιστρέψουμε στην Ελλάδα, το 1974, ήταν να πάμε εκεί. Λίγες όμως μέρες πριν ξεκινήσουμε για να πάμε, διάβασα σε μια ελληνική εφημερίδα ότι ένας από τους κατοίκους αυτού του χωριού, 88 χρονών τότε, ένας αρχοντάνθρωπος που μιλούσε κάτι λίγα γαλλικά και τον λάτρευα, είχε πει: "Δεν θέλω να πεθάνω,αν δεν δω πρώτα τον Ντασσέν..." "Πάμε, τί καθόμαστε;", λέω τότε εγώ. "Όχι, μου λένε, δεν πρέπει να πάμε, γιατί μετά θα πεθάνει..."
Εν πάση περιπτώσει, τα κατάφερα να πάω κάποτε σ'αυτό το χωριό, την Κριτσά, και να διαπιστώσω με τα μάτια μου την τεράστια πρόοδο που είχε επιτελεστεί στο μεταξύ και που είχε ξεκινήσει με τα γυρίσματα της ταινίας. Στην ερώτηση, "Τι εννοείτε όταν λέτε "τεράστια πρόοδος"; Εννοείτε την τουριστική ανάπτυξη;", ο Ντασσέν απάντησε: "Το 55', τότε που γυριζόταν η ταινία, υπήρχε ένα μόνο μικρό ξενοδοχείο στον Άγιο-Νικόλαο ( εννοούσε το ξενοδοχείο "Λατώ" στο λιμάνι) κι ένα μπαρ, που το είχε ανοίξει κάποιος εκείνες τις μέρες και το είχε βγάλει "Ριφιφί"-υπάρχει ακόμη...
Όταν τελείωσαν τα γυρίσματα της ταινίας και τα μαζεύαμε για να φύγομε, ήρθαν και μου είπαν: "Αφήστε μας τα ντεκόρ" ( επειδή δεν μας έδωσαν άδεια να γυρίσουμε μέσα στην εκκλησία του χωριού, είχαμε φτιάξει εμείς μία, για τις ανάγκες του φιλμ, καθώς και μια μικρή πλατεία). "Θα χαλάσουν" τους λέω "με τον καιρό θα χαλάσουν". "Μη σας νοιάζει", μου λένε, "εσείς αφήστε τα". Τι έγινε λοιπόν; Επειδή οι Κρητικοί, όπως ξέρετε, λατρεύουν τον Καζαντζάκη, άρχισαν να έρχονται απ'όλα τα μέρη της Κρήτης άνθρωποι για να δουν την "Πλατεία του Καζαντζάκη!" Έτσι χτίστηκε κι άλλο ένα ξενοδοχείο κι ύστερα άλλο ένα κι άλλο ένα, ώσπου φτάσαμε στο χάλι που βλέπουμε σήμερα. Όλα όμως άρχισαν από τους Κρητικούς που έρχονταν να επισκεφτούν το ντεκόρ του Καζαντζάκη..."

-Να ευχαριστήσω θερμά τη γιαγιά μου που είχε κρατήσει την εφημερίδα ως ανάμνησή της για τον Ντασσέν και τις χαρές που γνώρισε τότε το χωριό, όπως μου είπε η ίδια.


Περισσότερα για τον Ζυλ Ντασσέν (Jules Dassin) εδώ: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%96%CF%85%CE%BB_%CE%9D%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%AD%CE%BD

Μπορείτε να δείτε την ταινία εδώ:http://www.dailymotion.com/video/xiev2v_y-yyyyyyy-yyyyyyyyyyyyyyy_shortfilms#from=embediframe

Ελένη.Μ